Chorula: Kolebka ludzkiego osadnictwa Cz. II

Osadnictwo w mezolicie
Najstarsze dotychczas znane ślady osadnicze na terenie Choruli pochodzą z okresu mezolitu i datowane są na lata od 7900 do 5200 p.n.e., kiedy to zapoczątkowały się emigracje ówczesnej ludności z północno-zachodniej części Niżu Europejskiego. Ośrodki osadnictwa skupiały się w miejscach, gdzie występowały piaszczyste wydmy i rzeki, ale także lasy. Byli to łowcy, którzy na naszych terenach polowali na jelenie, sarny, dziki i inne zwierzęta zamieszkujące tamtejsze lasy. Także rybołówstwo nabierało dużego znaczenia. Co świadczy o tych zajęciach ówczesnych ludzi? Znaleziska. Jak czytamy w książce „Chorula – dzieje od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy” prof. Norberta Honki: „Na podstawie przeprowadzonych badań archeologicznych możemy stwierdzić, że były to wyroby kościane, rogowe i drewniane. Z kości i rogu wytwarzane były harpuny, ostrza oszczepów, ościenie do polowań na ryby i haczyki do wędek. Z kolei z drewna wykonywano łodzie-dłubanki i wiosła.” Podczas badań archeologicznych znajdowano także ślady po obozowiskach mezolitycznych, krzemienie, drapacze czy fragmenty ceramiki.

Neolit - początki rozwoju 
Kolejne ślady osadnicze prowadzą do środkowej epoki kamienia – neolitu – datowanego na lata 5200 do 1900/1600 p.n.e. To właśnie cykl kultur naddunajskich (kulturę ceramiki wstęgowatej rytej i lendzielską), kulturę pucharów lejkowatych i kulturę pucharów dzwonkowatych spotykamy na Górnym Śląsku. Był to okres gospodarki rolniczo-hodowlanej i ceramiki. Pojawia się pierwsza uprawa roślin: owsa, pszenicy, jęczmienia, grochu czy soczewicy. Początkowo rośliny uprawiano motykami w przydomowych poletkach, później zaś ludność kultury pucharów lejkowatych zaprzęgała bydło radłami. Hodowano zaś trzodę chlewną, bydło, kozy i owce. Ludność kultury pucharów dzwonkowatych przyprowadziła ze sobą nawet konia i była dobrze uzbrojona. 

Ciekawy w tym okresie był sposób chowania ludzi. Ludność kultury lendzielskiej składała zmarłych w pozycji skurczonej, nawiązując do życia płodowego. Zaś już w kulturze pucharów dzwonkowatych około 1900 r. p.n.e. zmarłych chowano w pozycji płaskiej. Co się nie zmieniło to fakt, że do grobów wkładano ceramikę, narzędzia kamienne i broń. W Choruli z tego okresu odkryto osady, fragmenty naczyń, krzemienie, motykę kamienną, siekierki kamienne i połowę toporka kamiennego.

Kultura łużycka, ale czy tylko?
Epoka brązu (1800 do 600 r. p.n.e.) to okres, z którego pochodzą ślady osadnicze kultury łużyckiej.

„Kultura łużycka jest bardzo skomplikowana, a to za sprawą występowania licznych grup lokalnych. Elementem, który je wszystkie łączy jest ciałopalny obrządek pogrzebowy i płaskie cmentarzyska. (…) Przez cały okres rozwoju grupy śląskiej kultury łużyckiej cechą charakterystyczną w przypadku obrządków pogrzebowych było ciałopalenie. W późniejszym okresie na Górnym Śląsku występowały groby popielnicowe w drewnianych komorach. Były one bogato wyposażone w narzędzia i broń. Pod koniec istnienia kultury łużyckiej pojawiły się też groby jamowe i szkieletowe” – pisze w swojej książce o historii Choruli Norbert Honka. 

Od 1200 do 600 r. p.n.e. w pobliżu Choruli osiedlili się również tak zwani Ilirowie. Szukając w internecie historii Choruli znajduje się informacje ze wzmiankami o osadnictwie od około X wieku n. e. oraz o znaleziskach po kulturze łużyckiej. 

Era Germanów
Po upadku kultury łużyckiej doszło do zamieszania gospodarczego. W tym okresie na Górnym Śląsku rozwija się kultura przeworska (kultura archeologiczna epoki żelaza rozwijająca się między III w. p.n.e. a V w. n.e. na terenach obecnej Polski oraz Galicji i Zakarpacia). 

Około 400 r. n.e. Górny Śląsk zaczął być zasiedlany przez germańskie plemiona Wandalów. Zgodnie z ogólnym założeniem historycznym, powinny istnieć dowody na znaleziska słowiańskie od około 600 roku, ale tak nie jest na całym Górnym Śląsku. W rzeczywistości znaleziska słowiańskie pochodzą dopiero z IX wieku i są silnie wymieszane ze znaleziskami germańskimi od około 1100 roku. Profesor Idzi Panic, który bada historię osadnictwa księstwa opolskiego we wczesnym średniowieczu, podaje X wiek jako przybliżoną datę założenia osady w Choruli. W XIV wieku w Choruli używano już ceramiki niemieckiej, o czym świadczą znalezione fragmenty naczyń.

Znaleziska z Choruli zostały przekazane do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.