Ranking „Tygodnika Krapkowickiego” – najwięksi posiadacze ziemscy 100 lat temu Część I

Kto miał co w powiecie?
W marcu opublikowaliśmy na łamach „Tygodnika Krapkowickiego” ranking najbogatszych właścicieli ziemskich, którzy posiadali majątki na terenie naszego powiatu sprzed 150 lat. Tym razem zapraszamy do zapoznania się z rankingiem największych obszarników Ziemi Krapkowickiej w 1921 roku.

Dokładne dane dotyczące właścicieli ziemskich z tego okresu znajdziemy w „Książce adresowej dóbr rolniczych Niekammera”. Jej 16. tom, dotyczący Śląska, został opracowany na podstawie danych urzędowych i wydany wówczas w Lipsku. Znajdziemy w nim szczegółowe informacje dotyczące 46 majątków ziemskich z terenu dzisiejszego powiatu krapkowickiego. Dla każdego z nich podana została całkowita powierzchnia, w tym gruntów ornych, łąk, pastwisk, lasów, stawów oraz „pozostałych”, na które składały się nieużytki, drogi oraz zabudowania. Ze względu na tę ostatnią kategorię nie zawsze w naszym zestawieniu przytoczone powierzchnie będą się składały na całość majątku – często brakuje kilku lub kilkunastu hektarów, przypadających właśnie na „pozostałe”.

Ponadto poznajemy liczbę hodowanych tam koni, bydła, owiec oraz świń. Znajdujemy tam tylko majątki większe niż 50 hektarów, dodatkowo nie ma tam danych dotyczących ziemi znajdującej się w rękach Skarbu Państwa. Dlatego brakuje części miejscowości, które wpadały w jedną z tych dwóch kategorii. Dodatkowo musimy wziąć pod uwagę skrawek ziemi znajdujący się na terenie dzisiejszego powiatu prudnickiego. Chodzi o Chudobę, należącą wówczas do majątku w Kórnicy. Wszystko to nie przeszkadza nam jednak w stworzeniu listy piętnastu najbogatszych właścicieli ziemskich naszego powiatu. Wzięliśmy przy tym pod uwagę osoby, które posiadały u nas przynajmniej 100 hektarów ziemi, nawet jeśli na stałe mieszkały gdzie indziej. Do naszej listy wliczamy tylko majątki z terenu dzisiejszego powiatu krapkowickiego – nie bierzemy pod uwagę na przykład katowickich posiadłości von Tiele-Wincklerów.

Ile wart był pieniądz?
Dla każdego majątku dysponujemy dokładną sumą podatku gruntowego, jaki płacił jego właściciel. Pozwala nam to porównać ze sobą dawnych bogaczy, ale co oznaczają dla nas te liczby dzisiaj? Pewne utrudnienie stanowi tutaj wysoka inflacja, jaka panowała wówczas w Niemczech. Dla porównania, średnie wynagrodzenie miesięczne wzrosło z 311 marek w 1920 roku do 831 marek w 1921 roku. Cena chleba wzrosła w tym okresie z 1,88 marki za kilogram do 2,72 marki za kilogram. Opublikowane w 1921 roku dane zostały zapewne zebrane odpowiednio wcześniej, co należy mieć na uwadze, patrząc na przedstawione dalej liczby. Ponadto do majątków ziemskich w 1873 roku wliczano na przykład dochody z gorzelni czy wapienników. W 1921 stanowiły one w większości już osobne przedsiębiorstwa, nie są już więc brane pod uwagę w niniejszym artykule. Nie mamy więc tutaj już do czynienia z listą najbogatszych ludzi z terenu naszego powiatu, gdyż na to wpływ miały już przede wszystkim dochody z przemysłu.

Zanim skomentujesz przeczytaj całość w aktualnym wydaniu Tygodnika Krapkowickiego z 25 lipca - e-wydanie dostępne tutaj.