Pieśni wielkanocne – wyraz wiary i kultury
Pieśni wielkanocne towarzyszą wiernym podczas Triduum Paschalnego i całego okresu wielkanocnego. Ich teksty często nawiązują do ewangelicznych opisów pustego grobu, spotkań ze Zmartwychwstałym Jezusem oraz triumfu życia nad śmiercią. W Kościele Katolickim śpiewa się je m.in. podczas: procesji rezurekcyjnej – uroczystego ogłoszenia Zmartwychwstania oraz innych nabożeństw wielkanocnych – przez cały okres Wielkiej Nocy aż do Zesłania Ducha Świętego.
W Polsce szczególnie popularne są pieśni takie jak: „Wesoły nam dzień dziś nastał”, „Wstał Pan Chrystus” – śpiewanych podczas procesji rezurekcyjnej; „Alleluja, biją dzwony” – wyrażająca radość z triumfu Chrystusa; czy też „Chrystus zmartwychwstan jest” – jedna z najstarszych polskich pieśni wielkanocnych.
Najstarsze polskie pieśni wielkanocne
Historia polskich pieśni wielkanocnych sięga średniowiecza. Najstarszy zachowany zapis to „Krystus z martwych wstał je” z 1365 roku, zapisany w Graduale płockim przez Świętosława z Wilkowa. Ta czterowersowa pieśń, będąca prawdopodobnie tłumaczeniem czeskiego tropu, głosiła:
„Krystus z martwych wstał je, Ludu przykład dał je, Eż nam z martwych wstaci, Z Bogiem krolewaci, Kyrie eleison.”
Co ciekawe, pieśń ta mogła pełnić funkcję hymnu bojowego, dając nadzieję rycerzom na życie wieczne. Została jednak zastąpiona przez Bogurodzicę, by uniknąć konfuzji z niemiecką pieśnią „Christ ist erstanden”, którą śpiewali Krzyżacy.
W XV wieku pojawiły się kolejne utwory, takie jak „Wesoły nam dzień nastał”, będące tłumaczeniem łacińskiego tropu „O quam felix haec dies”. W XVI wieku reformacja przyniosła nowe pieśni, np. „Krystus Pan zmartwychwstał, zwycięstwo otrzymał” autorstwa Jakuba Lubelczyka, pastora kalwińskiego.
Zanim skomentujesz przeczytaj całość w aktualnym wydaniu Tygodnika Krapkowickiego z 22 kwietnia - e-wydanie dostępne tutaj.
Napisz komentarz
Komentarze