Ogrody deszczowe - nowe rozwiązanie na nowe czasy!

Na czym to polega?
Na świecie stają się coraz popularniejsze, jednak w Polsce nie są zupełnie znane. Ogrody deszczowe, bo o nich mowa, to proste i genialne w swojej prostocie rozwiązanie, które praktycznie pozbawione jest wad. Korzyści wynikające z ich stosowania przewyższają koszty ich utworzenia i utrzymania. Ogród deszczowy to pojęcie odnoszące się do narzędzia zwiększającego powierzchnie przyrodnicze w miastach. Ogrody deszczowe mają na celu wstępne oczyszczenie wody pochodzącej z opadów oraz wód spływających z dróg, chodników oraz dachów. Oprócz walorów praktycznych wartość biologiczna i estetyczna takich miejsc jest nieoceniona. Obecność ogrodów deszczowych w miastach spełnia pojęcie tzw. usług ekosystemowych, czyli usług świadczonych przez środowisko naturalne człowiekowi, które jesteśmy w stanie przeliczyć na pieniądze. Przykładem usług ekosystemowych związanych z ogrodami deszczowymi jest m.in. oczyszczanie wody deszczowej przez rośliny będące częścią takiego ogrodu oraz zmniejszenie zużycia wody w celu pielęgnowania miejskiej zieleni. Argumentem przemawiającym za budowaniem ogrodów deszczowych w przestrzeni publicznej jest zwiększenie udziału wody w krajobrazie i ograniczanie jej nagłego przepływu. Woda pochodząca z nagłych i ulewnych deszczów spływająca po powierzchni nie ma szans na powolne wsiąknięcie w glebę, co skutkuje jej nadmierną ilością w otoczeniu, doprowadzając w ten sposób do lokalnych podtopień. Dzięki ogrodom deszczowym woda wsiąka stopniowo, co stanowi dużo bezpieczniejsze dla ludzi i ich otoczenia rozwiązanie. Ogrody deszczowe tworzą idealne środowisko do życia nie tylko dla licznych gatunków roślin, ale również zwierząt, np. owadów. Nie należy pomijać również aspektów społecznych związanych z takimi ogrodami. Wspieranie miejskiej roślinności sprzyja budowaniu szacunku do przyrody oraz zwiększa świadomość ekologiczną mieszkańców miejsc, w których ogrody deszczowe występują. Pamiętać należy również o tym, że dzięki roślinom wodnym, tzw. hydrofitom, do środowiska trafia mniej zanieczyszczeń takich jak metale ciężkie. Hydrofity mają zdolność do zatrzymywania zanieczyszczeń oraz sprzyjają rozwojowi bakterii odpowiedzialnych za oczyszczanie wody z substancji toksycznych.

Gdzie można je zakładać?
Ogrody deszczowe można zakładać na wiele sposobów i praktycznie wszędzie. Ogranicza nas tylko nasza własna wyobraźnia. Najczęściej spotykanymi formami ogrodów deszczowych są ogrody w pojemnikach oraz w gruncie. Jeśli chcemy założyć własny deszczowy ogród, musimy wybrać do tego odpowiednie miejsce – najlepiej w pobliżu rynny (zalecana odległość od wylotu rynny to 30 cm). Podczas planowania ogrodu deszczowego uwzględnijmy dostęp do urządzeń technicznych takich jak na przykład skrzynka elektryczna. Pamiętajmy o tym, aby dostęp do tego typu urządzeń nie był utrudniony. Warto również przeliczyć ilość wody opadowej, która będzie przetwarzana przez nasz ogród. Przeciętnie stosuje się zasadę 2%, która oznacza, że ogród powinien mieć powierzchnię 2% powierzchni naszego dachu. Powinniśmy wziąć również pod uwagę inne powierzchnie utwardzone takie jak chodniki, podjazdy czy parkingi. Ważną kwestią podczas planowania ogrodu deszczowego jest również rodzaj podłoża (powinniśmy ustalić, czy w naszym ogrodzie znajduje się podłoże przepuszczalne czy nieprzepuszczalne). W razie wątpliwości zawsze możemy skorzystać z porady fachowca, np. architekta krajobrazu. 

Jakie roślinki?
Aby wybrać odpowiednie gatunki roślin, musimy ustalić, jakie warunki panują w naszym ogrodzie. W zależności od potrzeb do dyspozycji mamy rośliny tolerujące suszę, preferujące wilgotne podłoże, rośliny wodne, a nawet drzewa i krzewy. Ustalenie tych wszystkich kwestii będzie wpływało na koszty utrzymania takiego ogrodu, a także nasz osobisty sukces jako ogrodników. Oprócz gatunków typowo kojarzących się z oczyszczaniem wód takich jak trawy, np. trzciny oraz sity, możemy wybrać wiele bardzo atrakcyjnych gatunków roślin o kolorowych kwiatach. Warto wybierać szczególnie gatunki rodzime, będące równie ciekawe wizualnie, a niewywołujące zbędnych zakłóceń w naszej rodzimej florze. Spośród najciekawszych gatunków roślin wymienić możemy różne gatunki kosaćców, krwawnicę pospolitą, sadźca konopiastego, kaczeńce czy bodziszka. Możemy pokusić się o wykorzystanie wilgociolubnych ziół takich jak na przykład mięta wodna. Jako rośliny wodne do ogrodu deszczowego sprawdzą się uwielbiane przez nas grzybienie białe oraz grążel żółty, a także rzęsa wodna, które są gatunkami niezwykle skutecznymi w procesie oczyszczania wód. Spośród drzew i krzewów w takich warunkach odnajdą się wierzby, które kojarzymy z terenami podmokłymi i wodnymi, a także olsza czarna oraz topola.  

Dla kogo?
Dla wszystkich. Ogrody deszczowe będą odpowiednie jako uzupełnienie miejskiej zieleni, ale także dla osób prywatnych. Możemy sami pokusić się o zgłoszenie pomysłu założenia takiego ogrodu w naszej miejscowości. Pamiętać należy, że wiele takich inicjatyw jest wspieranych przez samorządy. Jeśli chcesz założyć taki ogród w przestrzeni publicznej, możesz zapytać o dotację w swoim urzędzie miasta lub gminy. Ogrody deszczowe jako element wspierający retencję krajobrazową wpisuje się w wiele obecnych programów ochrony środowiska.