Czym są Obszary Natura 2000?
Obszar Natura 2000 to forma ochrony przyrody, która została wprowadzona w Polsce w 2004 roku. W całej Polsce mamy około tysiąca Obszarów Natura 2000. Pełna nazwa tej formy ochrony przyrody brzmi: “Europejska sieć ekologiczna specjalnych obszarów ochrony Natura 2000”. Sieć tę tworzą poszczególne obszary Natura 2000 zgodnie z naukowymi kryteriami zapisanymi w dyrektywie Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z 1992 roku o ochronie siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory w Europie. Obszary Natura 2000 są to cenne przyrodniczo obszary stanowiące ostoję dla rzadkich gatunków roślin i zwierząt, a także wyjątkowych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych całej Europy, czyli tzw. różnorodności biologicznej. Dzięki powstaniu i rozrastaniu się sieci Obszarów Natura 2000 możliwy jest monitoring stanu siedlisk przyrodniczych, siedlisk cennych gatunków roślin i zwiększenie skuteczności działań ochronnych. Najważniejszymi celami tworzenia sieci Obszarów Natura 2000 są przede wszystkim powstrzymywanie wymierania gatunków oraz ochrona bioróżnorodności na obszarze Unii Europejskiej. Wyróżnić możemy dwa rodzaje Obszarów Natura 2000: obszary siedliskowe oraz obszary ochrony ptaków. Podstawą do ich tworzenia są zapisy dwóch Dyrektyw Unii Europejskiej tzw. dyrektywa ptasia – chroniąca dziko żyjące ptaki oraz dyrektywa siedliskowa – regulująca aspekty dotyczące ochrony siedlisk przyrodniczych, a także dzikiej fauny i flory.
Kamień Śląski
To niezwykle cenny przyrodniczo Obszar Natura 2000. Jest to obszar typu siedliskowego i obejmuje murawy kserotermiczne, ciepłolubne murawy oraz łąki świeże, na których występują, związane z tymi siedliskami, storczyki. Zagrożeniem dla muraw kserotermicznych w naszym kraju jest ich zarastanie, czyli sukcesja. Powoduje to wyparcie roślin zielnych przez krzewy, a z czasem i drzewa. Na tym terenie stosuje się tzw. ochronę czynną mającą na celu uniemożliwienie ich zarastania przez większe rośliny. Działanie to często obejmuje koszenie, wycinanie, plewienie lub nawet wykorzystywanie wypasu zwierząt gospodarskich np. owiec lub kóz. Oprócz wyjątkowych gatunków roślin na tym obszarze, w drugiej połowie XX wieku w Kamieniu Śląskim żyła spora populacja susła moręgowanego licząca nawet kilka tysięcy osobników. Niestety w wyniku działalności człowieka gatunek ten został niemalże wytępiony. Suseł moręgowany to gatunek z rodziny wiewiórkowatych, należący do plemienia świstaków. Gatunek ten żyje w koloniach i jak na wiewiórkowate przystało przez większość roku przygotowuje się do przetrwania zimy we własnych norach. Najważniejszą częścią życia susła, z którą i my możemy się utożsamiać, jest jego rodzina. Rodziny susła łączą się w kolonie. Pomimo uznania susła za gatunek zanikły, w Kamieniu Śląskim żyje populacja susła moręgowanego licząca około 700 osobników. Obecnie prowadzi się monitoring tego gatunku oraz możliwe jest odtworzenie populacji susła na tym obszarze w postaci reintrodukcji, czyli ponownego wprowadzenia gatunku na jego dawne obszary. Oprócz susła moręgowanego w Kamieniu Śląskim znajdziemy inne cenne gatunki zwierząt, w tym znajdujące się w dyrektywie ptasiej ważne gatunki ptaków. Warto tu wymienić tak zwane gatunki priorytetowe takie jak błotniak stawowy, bocian biały, derkacz, gąsiorek, kania czarna, lerka, ortolan oraz świergotek polny. Oprócz tego, na tym obszarze występują cenne gatunki bezkręgowców, jak na przykład motyl czerwończyk nieparek.
Łęg Zdzieszowicki
Zarówno powiat krapkowicki, jak i duża część województwa opolskiego są miejscami o ogromnym znaczeniu dla przyrody oraz dla całej Wspólnoty Europejskiej. W dobie regulacji rzek w naszym kraju coraz rzadsze są tzw. starorzecza, czyli naturalne i stare koryta drzew, które w wyniku odcięcia stały się jeziorem. Starorzecza są niezwykle ważnymi dla środowiska przyrodniczego obiektami o wyjątkowych cechach, skupiających cenne, a często również rzadkie i zagrożone gatunki. Taki właśnie jest Łęg Zdzieszowicki, objęty ochroną w ramach sieci Natura 2000 i należący do specjalnego obszaru ochrony siedlisk. Łęg Zdzieszowicki stanowi teren zalewowy Odry i porastany jest przez las łęgowy. Lasy łęgowe to coraz rzadsze na świecie lasy. Występują na obszarach mokrych i wilgotnych. Charakterystyczne dla nich jest ich okresowe zalewanie. Lasy łęgowe porównywane są do lasów równikowych, ze względu na bogactwo przyrodnicze i ich znaczenie dla przyszłości planety. Łęg Zdzieszowicki w 75% porastany jest przez dobrze zachowany, pokryty namułami i madami rzecznymi jesionowo - wiązowy las łęgowy. Wartymi uwagi na tym terenie są przede wszystkim starorzecza, naturalne bogate w składniki odżywcze zbiorniki wodne, czyli tzw. zbiorniki eutroficzne, ziołorośla, łąki oraz lasy łęgowe. Na uwagę zasługują także wyjątkowe gatunki zwierząt związane z siedliskami naturalnymi. Wśród bezkręgowców wymienić możemy gatunki objęte ochroną, takie jak jelonek rogacz, kozioróg dębosz oraz pachnica dębowa. Te wspaniałe chrząszcze związane są ze starodrzewiem i są wrażliwe na antropopresję, czyli działalność człowieka wywierającą wpływ na środowisko przyrodnicze. Oprócz chrząszczy występują tutaj także związane z wodą gatunki kręgowców: kumak nizinny, traszka grzebieniasta oraz wydra, a także nietoperze, takie jak nocek duży.
Żywocickie Łęgi
Chociaż nie raz wspominaliśmy już o Żywocickich Łęgach na łamach naszego „Tygodnika Krapkowickiego”, to warto przypomnieć sobie ten wyjątkowy teren, ze względu na zbliżający się sezon urlopowy i wakacyjny. Żywocickie Łęgi, tak jak Łęg Zdzieszowicki, to znakomite miejsce dające wytchnienie podczas upałów. Warto zatem udać się na wycieczkę mając na uwadze znaczenie lasów łęgowych dla przyszłości naszej lokalnej przyrody. Łęgi Żywocickie obejmują starorzecza, naturalne zbiorniki wodne, różne typy lasów łęgowych: od łęgu wierzbowego, topolowego, aż do łęgów olszowych i topolowych. Oprócz ważnych gatunków drzew, Żywocickie Łęgi to obszar bogaty faunistycznie, w którym występuje aż 40 gatunków chrząszczy z rodziny kózkowatych, z czego 25 stanowią gatunki związane z dębem. Niektóre gatunki takie jak bierka lipowa oraz dłużynka dwukropkowa to gatunki związane wyłącznie z takimi siedliskami, dlatego tak ważna jest ich ochrona. Spośród cennych przyrodniczo zwierząt podziwiać możemy także m.in. żerującego na dereniu łucznika korzeniowca, związaną z dębami oraz głogami kruszynkę dębową oraz kruszynkę złotawą. Ciekawym gatunkiem rzadkiego chrząszcza o niespotykanym umaszczeniu jest występujący na tym obszarze cioch wzorzysty (barwny).
Zadanie współfinansowane z budżetu powiatu krapkowickiego.
Napisz komentarz
Komentarze